Trong sáng tác nghệ thuật nói chung, sáng tác ảnh nghệ thuật nói riêng, tư duy đề tài là một công việc không thể thiếu. Còn là ý thức sáng tác của người nghệ sĩ, nó cũng là bến đỗ đem lại thành công cho mỗi tác phẩm.
Hiện tượng mà chúng ta nói nhiều trong giới sáng tác ảnh nghệ thuật hiện nay đó là bệnh “lười nghĩ” của không ít các tác giả. Nếu sáng tác ảnh nghệ thuật mà người nghệ sĩ thiếu đi việc tư duy đề tài thì chắc tác phẩm sẽ khó thành công. Chụp ảnh sự kiện hay ta gọi là ảnh báo chí việc tư duy đề tài là công việc xảy ra trực tiếp với đối tượng cũng như sự kiện. Ảnh nghệ thuật hay còn gọi là “ảnh sáng tác” cho phép người nghệ sĩ sáng tạo ra tác phẩm dựa trên sự việc xảy ra xung quanh dẫn đến việc tư duy. Thực hiện tác phẩm có thể xảy ra sau đó:

Ảnh nghệ thuật cho phép người nghệ sĩ hư cấu hình tượng, sáng tác sau cái nhìn thấy. Miễn sao sự kiện, nhân vật đó hiện trên tấm ảnh… logic đến đâu,… có thật không. Người nghệ sĩ nhiếp ảnh cũng giống như một đạo diễn điện ảnh, biết chọn nhân vật cũng như dựng cảnh cho tác phẩm của mình… Có người cho rằng: việc làm đó không đúng với nhiếp ảnh. Nhiếp ảnh từ khi ra đời nó đã được nhân cách hoá hình tượng nghệ thuật.Thử hỏi đã có biết bao tấm ảnh qua sự sáng tạo của người nghệ sĩ và đạt được đỉnh cao về nghệ thuật cho dù họ dàn dựng, nhìn sau cái thấy. Ta thường nói: trình độ người nghệ sĩ được thể hiện trong tác phẩm. Một tác phẩm ảnh nghệ thuật là thành quả sáng tạo không hẳn chỉ sau cái bấm máy. Muốn thành công, bức ảnh đó phải có tư duy hình tượng nghệ thuật tứ ảnh mà người nghệ sĩ muốn gửi gắm. Nhiều tác giả nhiếp ảnh của ta hay đoạt giải thưởng ảnh nghệ thuật. Trong việc bếp núp, tôi cho rằng họ là những nhà đạo diễn giỏi, biết “lừa” độc giả cả các Hội đồng nghệ thuật. Họ có sai;… trong vấn đề này nhiều người thường hay chê bai và luôn muốn ảnh phải là khoảnh khắc chụp ngay cái nhìn thấy. Ảnh là cái bấm của khoảnh khắc “đúng”. Nhưng ảnh nghệ thuật sau cái khoảnh khắc đó, sự kiện đó, còn có một câu chuyện của ý tưởng người nghệ sĩ muốn gửi gắm người xem. Chúng ta đang bị nhầm lẫn giữa ảnh nghệ thuật và ảnh báo chí, diễn đàn đã được tranh luận nhiều.Việc đó có ngã ngũ được hay không còn do trình độ cảm nhận của mọi người có đi chung trên một con đường đúng đắn.Như vậy, con đường tìm tòi của nghệ thuật mới thực sự thênh thang. Nên tôn trọng khoảnh khắc của ảnh báo chí và cũng trân trọng sự sáng tạo hình tượng nghệ thuật của ảnh sáng tạo. Ảnh nghệ thuật có sức hút người xem được hay không ngoài hình thức thể hiện như ánh sáng và bố cục. Hãy tạo ra những “tứ” lạ cho ảnh nghệ thuật.

Muốn thành công việc này người nghệ sĩ cần trang bị cho mình vốn kiến thức trong cuộc sống, luôn nâng cao trình độ cảm thụ ngôn ngữ của ảnh. Trong vấn đề này việc xem nhiều, đi nhiều là nền móng còn muốn xây dựng được những tác phẩm ảnh nghệ thuật đỉnh cao thì còn có một tâm hồn đẹp, tư duy đề tài tốt…
Như thế, sẽ có những tác phẩm đỉnh cao ra đời.

Tiến Thành – Hải Dương